به نقل از «خبرگزاری برنا»

شب یلدا و جواب ۷ سوال پرتکرار ایرانی ها درباره آن

تاریخ انتشار: ۲۳ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۶۱۲۶۰۶

شب یلدا برای ما شاید یادآور ترافیک‌های ممتد و دیر رسیدن به دورهمی یلدایی باشد یا یادآور میزهای پر از خوراکی که ما را در انتخاب سرگردان می‌کند یا هر چیز دیگری که در جشن‌های امروزه‌مان خلاصه می‌شود. امّا میان همه این عناصر جدید و نویی که از یلدا می‌شناسیم، گاه گداری ذهنمان سوالاتی ممکن است از شب یلدا و چون و چرایش بپرسد که جوابش را ندانیم.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

به همین منظور، به مناسبت شب یلدا، به تعدادی از سوالاتی که ذهن ما را در این شب درگیر خودش می‌کند، پاسخ می‌دهیم.

به گزارش برنا؛ امّا قبل از خواندن سوال و جواب‌ها چند نکته را لازم است مطرح کنیم؛ یکی اینکه رسم‌هایی مثل شب یلدا که ریشه‌اش به هزاران سال پیش برمی‌گردد، به راحتی نمی‌توان درباره‌اش نظر قطعی داد، بنابراین، پاسخ‌هایی که اینجا از آنها نوشته‌ایم، نظرات پژوهشگران بر اساس یافته‌هایشان تا الان است و بعدها ممکن است تغییر کند، پس قطعی و صددرصد نیست ولی معتبر است.

نکته دیگر این است که در این مطلب سعی کردیم مختصر و مفید از شب یلدا بگوییم در صورتی که هر کدام از مفاهیم نیاز به توضیحات مبسوط و مفصل دارد، پس مختصر بودن جواب‌ها را به حساب «در حوصله مخاطب بودن» متن نوشتیم و گرنه گفتن از چنین مراسم عمیق و ریشه‌داری، جای نوشتن چندین و چند صفحه‌ای دارد. و امّا می‌رویم سراغ سوال و جواب‌های شب یلدا!

چرا به شب آخر پاییز می‌گوییم جشن شب یلدا؟ چرا در شب یلدا آجیل می‌خوریم؟ چرا در شب یلدا یک دقیقه بیشتر را جشن می‌گیریم؟ چرا شب یلدا را شب چله هم می‌گوییم؟ چرا شب یلدا برای ایرانی‌ها مهم بوده است؟ چرا تو شب یلدا حافظ می‌خوانیم؟ چرا شب یلدا باید دور هم جمع شویم؟ چرا به شب آخر پاییز می‌گوییم جشن شب یلدا؟

 بعضی معتقدند «یلدا» واژه‌ای سریانی و به معنی ولادت و متولد شدن است و اشاره به زاده شدن خورشید و مهر دارد. چون از فردای شب یلدا، روزها طولانی می‌شوند، منظور از نام یلدا هم متولد شدن خورشید است.

 امّا جشن از واژه «یَسن» آمده که به معنی عبادت و پرستش است که در طول زمان به شکل جشن درآمده و معنی شادی و سرور گرفته. در واقع لازمه بدونیم عده‌ای معتقدند که شب یلدا مردم ایران مشغول نیایش می‌شدن بنابراین شاید واژه جشنی که به شب یلدا چسبیده یادگاری از عبادت‌ها و نیایش‌های مردم بوده باشد.

چرا در شب یلدا آجیل می‌خوریم؟

 مردم در گذشته امکانات امروزه ما را نداشتند و برای مراسمشان، هر آنچه مناسب آن منطقه جغرافیایی و فصل بود را سر سفره‌شان هم می‌آوردند. با توجه به اینکه جامعه کشاورزی در ایران غالب بود، استفاده از دانه‌های روغنی و محصولات کشاورزی رایج بود، بنابراین آجیل و شب چره که شامل دانه هایی مثل گندم، نخود برشته، تخمه هندوانه و کدو، بادام، پسته، فندوق، انجیر، کشمش و توت خشک میشد پای ثابت شب یلدا بود.

چرا در شب یلدا یک دقیقه بیشتر را جشن می‌گیریم؟

 علت جشن گرفتن و دورهمی شب یلدا به ریشه‌های مختلفی برمی‌گردد. یکی از آنها که پیشتر هم گفتیم، جریان ولادت خورشید بود که به تعبیری هم جوانه زدن خورشید و روز به روز طولانی شدنش را می‌توان دلیل شب یلدا دانست.

امّا به جز این، عده‌ای معتقدند چون در این شب ظلمات و تاریکی به نهایت خود می‌رسد، همه اعضای خانواده دور هم جمع می‌شدند تا به نیروهای خیر و روشنایی یاری برسانند تا بر تاریکی پیروز شود. در واقع در این تعبیر، شب یلدا نحس و شوم است که مردم با ستایش و عبادت‌هایشان سعی می‌کنند بر نیروهای تاریکی پیروز شوند.

بعضی پژوهشگران هم معتقدند چون جامعه ایران کشاورزی بوده و انتهای پاییز فصل برداشت محصول، دورهمی این شب هم می‌تواند آغازی برای استراحت کشاورزان باشد.

چرا شب یلدا را شب چله هم می‌گوییم؟

 احتمالا نام شب یلدا را به اندازه شب چله شنیده‌اید امّا جریان این نام چیست؟ چون شب یلدا همزمان با آغاز چله بزرگ زمستانی است، آن را شب چله می‌نامند. منظور از این چله، 40 روز است که شروع سرمای زمستان است، بر همین اساس هم جشن‌های دیگری برگزار میشده، یعنی بعد از 40 روز از گذشت یلدا، جشن سده برگزار میشده. از اول دی تا 10 بهمن چله بزرگ و از 10 بهمن تا 20 اسفند هم چله کوچک است.

چرا شب یلدا برای ایرانی‌ها مهم بوده است؟

شاید در حال حاضر تصوّر کنیم که فقط نوروز از جشن‌های مهم در ایران باستان بوده ولی اتّفاقا گاهی جشن‌های دیگری که طی سال برگزار میشده اهمیتش از نوروز هم بیشتر بوده مثل همین شب یلدا. علت و اهمیت آن هم علاوه بر کشاورز بودن مردم ایران و مقارن بودنش با برداشت محصول، باورها و اعتقادات عمیقشان به جدال نور و ظلمت و اهمیت نور بوده، بنابراین انقلاب زمستانی را با مراسم ویژه و مهمی شروع می‌کردند.

چرا تو شب یلدا حافظ می‌خوانیم؟

کافی است زمان تولد حافظ را با قدمت شب یلدا مقایسه کنیم تا متوجه شویم رسم حافظ خوانی از همان دوران باستان با مردم ایران نبوده و از دوره‌ای بین ایرانی‌ها جا افتاده. علت آن را می‌توان نوعی سرگرمی و علاقه مردم به شاعر بزرگ ایران دانست که با خواندن اشعارش، حس و حال دیگری به دورهمی‌ها می‌آید. البته به جز حافظ میان مردم شاهنامه‌خوانی هم رسم بوده امّا به جرأت می‌توان گفت رسوخ حافظ و اشعارش در عمق روح ایرانیان، باعث شده که عمومیت بیشتری در شب یلدا داشته باشد.

چرا شب یلدا باید دور هم جمع شویم؟

 اگر فلسفه یلدا را یاری رساندن به نیروهای خیر بدانیم، جمع شدن افراد خانواده در گذشته سبب میشده این نیرو بیشتر شود. امّا اگر رسوم ایرانی را بررسی کنید، همیشه کار دسته جمعی و دورهمی به بهانه جشن و انجام آدابی، افراد خانواده و حتّی شهر را دور هم جمع می‌کرده تا در شادی و کار با هم شریک باشند. در حال حاضر هم که آن چنان مانند گذشته معنای شب یلدا در میانمان نمانده، دور هم جمع شدن سبب می‌شود آتش محبت خانواده همواره گرم بماند.

سخن آخر

اینجا سعی کردیم مختصر به سوالات پرتکراری بپردازیم که درباره شب یلدا ذهنمان را درگیر می‌کند. گر چه همانطور که اول متن هم اشاره کردیم، پاسخ‌ها بر اساس یافته‌هایی است که تا کنون از منابع به دست آمده و قطعیتی ندارد، البته از ما به شما نصیحت، اگر کسی ادعا کرد که راز شب یلدا را کشف کرده و همه چیز را قطعی می‌داند به گفته‌هایش شک کنید و به راحتی نپذیرید. نویسا نبودن ایرانی‌ها از گذشته سبب شده تفسیر و تعبیر دقیق از گذشته‌هایمان نداشته باشیم.

 

 

آیا این خبر مفید بود؟

نتیجه بر اساس رای موافق و رای مخالف

منبع: خبرگزاری برنا

کلیدواژه: شب یلدا شادی مردم ایران کشاورزی ایران محصولات کشاورزی خانواده روشنایی جامعه زمستان نوروز انقلاب تولد فلسفه یلدا چرا در شب یلدا چرا شب یلدا شب یلدا دور هم جمع ایرانی ها شب چله

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.borna.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری برنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۶۱۲۶۰۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

مشکل صلاح کلوپ را میلیاردر می‌کند!

به گزارش ورزش سه، محمد صلاح با به ثمر رساندن 24 گل در 40 بازی، بهترین گلزن لیورپول در این فصل است، اما اخیراً و همزمان با نتایج سینوسی این تیم، از هدر دادن موقعیت ها به طرز محسوسی رنج می‌برد.
کلوپ در کنفرانس مطبوعاتی پیش از رویارویی با وستهم در لیگ برتر انگلیس به این اتفاق و فرم ضعیف صلاح و نونیز واکنش نشان داد و گفت: این روزها، سخت ترین روزهای یک فوتبالیست است چون مهاجمان و مردم فکر می‌کنند قرار است هر بازی گل بزنند. اگر راه حلی وجود داشت که هر مهاجمی را پس از هدر دادن فرصت‌ها، بتواند با فرم ایده آل خود بازی کند، فردی که این جواب را نزد خود دارد می‌تواند واقعا ثروتمند بشود.

وی تصریح کرد: مهاجمان باید از ذهنیتشان درباره گل نزدن و اتفاقاتش بگذرند. این زندگی آنهاست که مشخصا با زندگی شخصی یک دروازه‌بان فرق دارد. در زندگی یک مهاجم در چند بازی گل می‌زنی و بعد از مدتی، در یک بازی گل نمی‌زنی و همه از تو می‌پرسند که چرا گل نزدی؟ جواب دادن به این سوال به مانند گل کردن همان موقعیت‌ها سخت است. گل زدن گاهی سخت‌ترین کار دنیا خواهد بود و از طرفی هم بعضی وقت‌ها می‌تواند ساده ترین کار دنیا باشد. پس نباید آنها را از این بابت سرزنش کرد.